...
Soepel schakelen is misschien wel één van de lastigere dingen van het motorrijden. Het klinkt zo eenvoudig. En eigenlijk is dat het ook. Maar toch blijft het een vreemd iets. Naast de techniek heb je ook twee manieren van schakelen. GP shift vs Road shift. Wat is beter?
Is er een ‘beter’ tussen deze twee? Of is het vooral persoonlijke voorkeur? En waarom zou je kiezen voor GP shift, ook wel omgekeerd schakelen genoemd. Wij vertellen je er meer over.
Mocht je er nog niet zo thuis in zijn, laten we dan eerst even uitleggen wat het verschil is tussen de twee. ‘Road shift’ is het normale schakelpatroon wat op straatmotoren bevestigd is. Om de motor in de eerste versnelling te zetten, beweeg je het schakelpookje één keer omlaag. Voor alle overige versnellingen beweeg je het pookje omhoog.
GP shift wordt ook wel ‘omgekeerd schakelen’ of ‘race shift’ genoemd. Immers draai je het schakelpatroon om. Bij een motor met omgekeerd schakelen beweeg je het schakelpookje één keer omhoog om de motor in de eerste versnelling te zetten. Om vervolgens door te schakelen, beweeg je de pook naar beneden.
Het verschil zit hem dus in de richting waarop je schakelt. Omgekeerd schakelen heeft in principe geen effect op een eventuele blipper of quickshifter. Deze zit overwegend wel gemonteerd in de stang van je schakelset, maar je quickshifter of blipper heeft verder niets te maken met je schakelpatroon.
Wil je omgekeerd schakelen? Dan hangt het van je motor af hoe eenvoudig het is om je schakelpatroon om te zetten. Of beter gezegd; het hangt eigenlijk af van je rem- schakelset. Bij de ene motor met een bepaald, originele rem- schakelset is het heel eenvoudig. Bij de ander onmogelijk. In dat geval moet je vaak een apart onderdeel (je schakelpook) aanschaffen om het om te zetten.
Het heeft te maken met waar de stang (waar ook die quickshifter vaak in verwerkt zit) vast zit. En hoe deze qua ‘pull and push’ beweging vast zit.
Op mijn Suzuki GSX-R 750 met een PP Tuning rem- schakelset was het enorm eenvoudig. Door de schakelverbinding (shifter joint in het Engels) 180 graden om te draaien, veranderde je het schakelpatroon van standaard of normaal schakelen (Road shift patroon) naar omgekeerd schakelen (GP shift patroon). Een fluitje van een cent dus.
Sorry voor de slechte kwaliteit van de foto! Ik had geen betere van de Suzuki met PP tuning schakelset. Deze set laat je het schakelpatroon heel eenvoudig aanpassen.
Toen ik vervolgens op mijn aprilia RSV4 het schakelpatroon om wilde draaien naar GP shift, kon dit ineens niet. Ondanks dat de RSV4 een race motor pur sang is, had ik eerst een andere shift lever (dat schakelpookje) nodig om het om te draaien.
Aan de ene kant verbaast het me enorm dat een race merk zoals Aprilia hier geen rekening mee houdt met haar standaard setup. Aan de andere kant creëer je natuurlijk fantastische bijverkoop van technische accessoires. Iets met slimme marketing..
Het bovenste schakelpookje is aftermarket, welke het GP shift schakelpatroon toestaat. De onderste is OEM en degene die je standaard op de Aprilia geleverd krijgt. Zie je het verschil tussen de twee?
Wil je omgekeerd schakelen op jouw motor? Een beetje research online vertelt je vaak al snel of het een eenvoudige klus is of niet. En anders vraag je het na bij je garage. Die zien het direct.
Nu hoor ik je vragen; “waarom zou je omgekeerd willen schakelen?!” Het omgekeerd schakelen wordt veel gebruikt in de racerij, vandaar dat het ook wel ‘race shift’ of ‘GP shift’ genoemd wordt (vanuit de MotoGP..) Het omgekeerd schakelen geeft vooral minder risico en meer gemak bij het op willen schakelen terwijl je nog inleunt.
Oké, even uitleggen. Beeld je in; je zit op je motor en rijdt op het circuit. Je bent dus sportief aan het rijden en neemt de motor mee in een grotere hellingshoek dan je (straatracers daargelaten) op straat doet. Vervolgens accelereer je de bocht uit, waarbij de motor nog steeds meer hellingshoek heeft dan je op straat zou hebben.
Als je dan je voet onder de schakelpook moet haken om vervolgens dat pookje omhoog te moeten duwen om op te schakelen, kun je in de knel komen. Dan raakt je voet het asfalt. Ook kost het simpelweg meer moeite dan een snel tikje naar beneden.
Tevens is het eenvoudiger wanneer men in een lange rechterbocht hangt. Hierbij hoef je je linkervoet niet tussen het asfalt en het pookje te wurmen, aangezien we nu de andere kant op gaan. Dus waarom is het dan efficiënter?
Als dit een lange bocht is waarbij je wilt short shiften om meer drive de bocht uit te krijgen (je schakelt dus eerder door dan je normaal gesproken zou doen), dan hoef je enkel een klein tikje naar beneden te geven. Best fijn, als je al als een aapje naast je motor hangt. Dan wil je dat alles zo min mogelijk moeite kost.
Ga je dus circuitrijden? Dan is omgekeerd schakelen een aanrader. Rij je al op het circuit en ben je benieuwd of het écht zoveel verschil maakt? Mijn antwoord op die vraag; ja. Ik vind het persoonlijk een aanzienlijk verschil. Je schakelt sneller op met minder moeite. Winst is winst, dames en heren.
Dit is de huidige schakelset op mijn Aprilia. Dit is er eentje van Bonamici. Deze set staat enkel omgekeerd schakelen (GP shift) toe.
Als omgekeerd schakelen zo ideaal is, waarom zou je dan kiezen om het normale schakelpatroon aan te houden? Eigenlijk is dat antwoord vrij simpel; als je normaal schakelen geen issue vindt.
Iets meer toelichting; op veel motoren is het normale schakelpatroon een fijne manier van schakelen. Het zal ook niet meevallen om het schakelpatroon van je chopper om te zetten. In de praktijk zie je omgekeerd schakelen eigenlijk alleen op sportmotoren en naked bikes terug.
Heb je totaal geen moeite met het normale schakelpatroon? Dan is er ook niet echt een reden om het te veranderen. En komt het uiteindelijk neer op voorkeur. Weet je niet beter? Dan mis je waarschijnlijk niets.
Heb je de luxe dat je meerdere motoren hebt staan die je mee kunt nemen voor een ritje? En hebben die allemaal een normaal schakelpatroon? Dan zal het je ook weinig goeds doen om één motor om te zetten naar omgekeerd schakelen. Dan vergis je je alleen maar sneller.
Heb je het idee dat je schakelen efficiënter kan? Dan kun je het altijd eens proberen om het schakelen om te zetten naar GP shift. Persoonlijk vind ik het veel natuurlijker aanvoelen. Let wel; heb je de luxe dat je zowel een straatmotor als een circuitmotor bezit? En wil je je circuitfiets omzetten naar GP shift, maar laat je je straatmotor op road shift staan? Houd er dan rekening mee dat het steeds even aandacht zal vragen om weer te wennen aan het wisselende schakelpatroon.
Is er wel een ‘beter’ tussen de twee? Uiteindelijk komt het neer op persoonlijke voorkeur. Ik ken circuitrijders die heel hard rijden, en normaal schakelen. En ik ken straatrijders die hun motor naar GP shift hebben omgezet, puur omdat dat logischer aanvoelt voor hen.
Dat veel racers met GP shift rijden is geen verrassing. Het kost simpelweg minder moeite om op te schakelen. Bij omgekeerd schakelen kost het terugschakelen iets meer moeite. Althans, in de vorm van die voet onder het pookje wippen en de pook omhoog bewegen. Maar terugschakelen gebeurt op een moment dat men afremt en dus toch al extra moeite moet doen. Dus is het efficiënter.
Rij je regelmatig op andere motorfietsen? Of motoren van anderen? Op straat heeft (grove gok) 90% van de motoren het normale schakelpatroon. Dan heeft het weinig zin om je eigen motor om te zetten naar GP shift, gezien je steeds moet schakelen (ghehe, woordgrapje..) van het ene schakelpatroon naar het ander. Tenzij je heel blij wordt van moeilijk doen. Dan gewoon doen, topper.
Denk je “Joh wat doen jullie allemaal moeilijk, zoveel moeite kost dat normale opschakelen toch niet?!” Dan laat je het lekker staan. Ook groot gelijk.