We schrijven niet alleen over bekende superbikes uit de late jaren ‘80 en ‘90. Een motor hoeft niet groot te zijn of veel vermogen te hebben om in de spotlight te staan van onze Knappe Klassiekers-serie. Vandaar nu de Honda Monkey. Is er een motorrijder die de Monkey niet kent? Het is een begrip op zich.
Deze populaire mini bike is één van de meest verkochte motoren in de wereld. De Honda Monkey mag dan klein zijn, maar zijn karakter is groots. Met de tijd is de Monkey in afmeting gegroeid. Officieel is het nog steeds een mini bike. Maar voor wie enkel de Monkey van nu kent; vroeger was ‘ie een heel stuk kleiner, met een motorblok van slechts 50cc. Laat ons je meer vertellen over deze kleine opdonder.
We gaan terug naar 1961. Het was het jaar waarin een nieuwe attractie werd geopend in Tokyo’s Tama Tech Park. Dit park bevatte een deel dat was toegewijd aan Honda Motor. Naast het aanbieden van motorgerelateerde attracties, fungeerde het ook als een testomgeving voor nieuwe modellen. De sterren van de nieuwe attractie waren 50cc mini motoren. De eerste mini bikes.
De attractie was eigenlijk bedacht voor kinderen, maar zodra de attractie opende stonden volwassen in de rij om zichzelf op de mini bikes te wurmen. Vanaf het begin was het een enorme hit. Volwassen mensen die zichzelf op een mini motortje vouwen, om vervolgens rondjes te racen over een klein circuitje.
De grote ster in de attractie was de Honda Z100. Één van de media genodigden zei dat de volwassen op apen (“monkeys”) leken terwijl ze met armen en benen wijd op de kleine motortjes rondreden. De iconische mini bikes zijn die naam nooit kwijt geraakt.
In 1963 lanceerde het merk de straat legale Honda CZ100. In eerste instantie richtte Honda haar sales praktijken met name op de Aziatische en Europese markt, waar de CZ100 in 1964 gelanceerd werd. Maar ook in Amerika waren minibikes al razend populair. Daar bestonden kleine motoren met motorblokken uit grasmaaiers als langer. Je kunt je alleen maar voorstellen wat het met de verkoop had gedaan, als Honda de CZ100 ook direct in de US had gelanceerd. Maar het merk focuste zich op dat moment op de CB450 in de US, wat ook een erg slimme zet bleek.
Het duurde zeven jaar voordat de eerste echte Honda Monkey van de assemblage lijnen rolde. Dit was de Honda Z50 Monkey. Honda was niet het eerste bedrijf dat minibikes aanbood. Zoals eerder vermeld, werden er al kleine motortjes met grasmaaier blokjes gemaakt en verkocht. Maar toen Honda met de Monkey op de markt kwam, waren ze praktisch direct marktleider.
Motorblok: 49 cc viertakt
Vermogen: 2.4 pk / 1.8 kW
Zithoogte: 574 mm / 22.6 inches
Tankinhoud: 4.9 liter / 1.3 gal
Drooggewicht: 49.5 kg / 109.1 pounds
Topsnelheid: 40 km/u / 25 mpu
De tweede generatie Honda Z minibikes – die de grondslag legde voor het sterrendom van de Monkey – stond ook wel bekend als de ‘Hard Tail’ Monkeys. Het zijn iconische kleine fietsjes. Het dikke zadel – welke groter was dan de benzinetank – valt direct op. Maar laat je niet voor de gek houden. Ze kregen niet voor niets de bijnaam ‘Hard Tail’. Doordat er geen achtervering aanwezig was, was het rijden op de Honda Monkey Z50A niet al te comfortabel. In 1972 werd de Honda Z50A eindelijk gezegend met achtervering. Dit gaf reden genoeg voor een nieuwe bijnaam, de ‘Soft Tail’ Monkeys.
De iconische Honda Monkey Z50Z werd geïntroduceerd in 1970. Deze minibike had voorvering met de mogelijkheid om de voorpoten en het voorwiel snel los te halen. Hierdoor kon je de kleine motorfiets nog eenvoudiger meenemen in bijvoorbeeld de achterbak van je auto. De Z50Z had een middenbok, waardoor het loshalen van de voorpoten snel en eenvoudig ging. Over de jaren heeft de Honda Monkey aardig wat veranderingen ondergaan.
De 1974 Honda Monkey Z50J had degelijke achtervering en een onafhankelijke achterbrug. Vier jaar later in 1978 werd de eerste Monkey gelanceerd met de alom bekend, druppelvormige benzinetank. Deze was voor het eerst te zien op de Honda Monkey Z50J-I. Ook bereikte de tank toen een capaciteit van 5 liter. Vervolgens werd in 1985 de eerste Honda Monkey geïntroduceerd met een handmatige koppeling.
Over de jaren zijn er enorm veel variaties op de Honda Monkey ontstaan. Denk aan offroad versies zoals de 1979 Honda Z50R. Deze minibike was Honda’s antwoord op de groeiende vraag naar mini cross motortjes. De Z50R had iets meer vermogen dan de vorige Monkey’s en bleek een enorme hit te zijn. Mini motorcross competities sprongen overal uit de grond. Vandaag de dag is de Honda Monkey Z50R één van de meest gewilde minibikes onder verzamelaars over de hele wereld.
Maar denk ook aan de Monkey Baja Africa. Dit is één van de zeldzaamste Monkeys. Het is de grote droom voor iedere minibike verzamelaar. De Baja Africa was technisch gezien niet gebouwd door de Honda fabriek. De Baja met de dubbele koplamp wel, maar de Africa kit werd er niet vanuit de fabriek opgezet. Honda maakte een kit die je kon aanschaffen en vervolgens zelf op de Baja Monkey kon monteren. Deze kit bevatte een tank, zijpanelen, kuipwerk voor het kontje, een voorspatbord, een beschermplaat voor het blok, een wind deflector en alles wat je nodig had om het geheel op je Baja te monteren.
Het was vrij eenvoudig om te doen. Het transformeerde je Monkey Baja in een miniatuur versie van de enorm populaire Honda Africa Twin. Doordat de Africa kit in een beperkte oplage werd geproduceerd, is het één van de meest zeldzame en gewilde versies.
Ook werden er door de jaren heen meerdere limited editions gemaakt. Denk aan een chrome variant van de Honda Monkey. Maar ook een volledig gouden versie.
De productie van de Honda Monkey Z50 serie werd stopgezet in augustus 2017. Voor de beëindiging werd nog een laatste limited edition geproduceerd. Deze 50th anniversary special was alleen beschikbaar voor Japanse consumenten. 50 jaar productie is een erg lange tijd. Niet veel motormodellen halen het om zo lang geproduceerd te blijven. Het toont aan hoe populair de Monkey was. En nog steeds is, eerlijk gezegd.
In 2018 kondigde Honda de wederopstand van de Honda Monkey aan. In 2019 werd de eerste ‘next generation’ Monkey gelanceerd. Het 2019 model is eigenlijk niet echt meer een échte Monkey. Het iconische 50cc motorblok is verdwenen. Net als de charme van zijn kleine formaat, wat hem juist zo populair maakte over de hele wereld.
De 2019 Honda Monkey is gebaseerd op de Honda Grom en heeft dan ook hetzelfde 125cc motorblok. Dit is gecombineerd met de styling en de kleurstelling van de oude, bekende minibikes. Vervolgens is de naam ‘Monkey’ op de zijkant gezet en voila. Is het écht een Monkey? Ik ben niet overtuigd. Maar één ding is zeker; het is nog steeds een erg leuk mini motortje om te zien.
De Honda Monkey heeft waarschijnlijk meer harten gestolen in de motorwereld dan ieder andere motorfiets. Ooit. Met zijn kleine, grove bandjes. Het kleine ‘ape style’ stuur. De kleine benzinetank dat net genoeg capaciteit heeft om gegarandeerd veel plezier te hebben. En het grote kussen als zadel. Het was niet alleen een tijdloos motorfietsje toen hij geïntroduceerd werd. Het was fantastisch, direct vanaf dag één. En die charme heeft ‘ie nooit verloren.
Niet iedereen zal het geld ervoor over hebben om er eentje te kopen. Maar ik kan geen motorrijder bedenken die ‘Nee, dankje’ zal zeggen als je de kans krijgt om er één voor een lief prijsje te bemachtigen. Want deze aandoenlijke minibikes zijn niet bepaald goedkoop. Je betaalt al snel €4.000 tot €6.000 voor een ouder Z50 model in degelijke staat. De nieuwe Monkey’s gaan voor €5.000.
De Honda Monkey is één van de leukste motoren ooit gemaakt, als je het mij vraagt. En een productieperiode van 50 jaar toont aan dat de vraag hoog bleef gedurende al die jaren. Het was een hit vanaf dag één. En eigenlijk vereiste de Monkey weinig aanpassingen. Tegenwoordig is de eerste generatie Z serie zeer gewild onder verzamelaar. Men wil juist graag die minder comfortabele, oude Monkey’s. Want ze zijn zien er zo goed uit en geven zoveel plezier tijdens het rijden.
De Monkey werd geupdate en iets herzien gedurende de jaren. Maar zijn unieke charme heeft ‘ie altijd behouden. Zelfs de nieuwe 125cc Monkey heeft die look and feel over zich. Ik weet wat ik zou doen als ik een paar ‘rooitjes’ over had, die ik niet hoefde te spenderen aan het oplappen van één van mijn eigen motoren of het racen op het circuit (als je eenmaal begint, kun je niet meer stoppen). Ik zou zo’n Honda Monkey ophalen en de hele dag rondjes door de stad rijden. En ondertussen genieten van alle lachende mensen.
Dat laatste is ook één van de redenen waarom wij klassieke motoren zo tof vinden.